Jest dobrze, ale nie beznadziejnie — czyli Teraz Polska [Norma]!

„20.06.2024 Odbyło się kolejne posiedzenie Komitetu Technicznego nr 158 PKN.” Czy można nudniej zacząć? A tymczasem…

Norma ISO 19353¹ jest z pogranicza bezpieczeństwa maszynowego i ochrony przeciwpożarowej, a posiedzenie dotyczyło tłumaczenia jej na język polski. W idealnym świecie zajmowałyby się tym osoby kompetentne w obu tych dziedzinach i znające świetnie oba języki, ale w świecie nieidealnym bywa inaczej, coś jak łączenie wiedzy teoretycznej z praktyczną.²

O czym jest norma, to temat na odrębny wpis; teraz tylko o tłumaczeniu. Praca odbywa się w trzech etapach: tłumacze, poloniści, na koniec tzw. komitet techniczny (KT).³ No, trzech i pół, bo KT po ustaleniu ostatecznej wersji tekstu jeszcze musi ją przegłosować.⁴

Tłumacze znają angielski, ale „polski język trudna” nawet dla nas samych, więc poloniści łagodzą słowotwórczą nadobfitość sformułowań, korygują formy gramatyczne i dbają o spójność tłumaczenia. „Metodologia” zmienia się w banalną „metodykę”, „nadzwyczajnie” w „silnie”, a „płyn do metali o niskim współczynniku parowania” na „płyn o niskim współczynniku parowania do metali”. Trzeba jednak zachować czujność,⁵ bo polonista może zmienić np. „przewody rurowe” na „rurociągi”. Albo „PL określony w ISO 13849-1” na „PL opisany tak jak w ISO 13849-1”. Wtedy, jako najwyższa instancja, wkracza KT⁶ czyli zespół Kompetentny Totalnie.

Co jest lepsze, oryginał czy przekład? W literaturze pewnych rzeczy przetłumaczyć się chyba nie da⁷ — choć, z drugiej strony, przyzwyczailiśmy się do myśli, że polski Shrek jest lepszy od angielskiego. Natomiast tekst techniczny powinien być wolny od zależności językowych.⁸ Czekać zatem na wydanie normy po polsku, czy kupić wersję angielską? To wait or not to wait? — oto jest pytanie.

Zalecana odpowiedź brzmi: TAK. 😉

Jeśli komuś się śpieszy, niech kupuje i czyta tekst oryginalny. Ale warto nabyć również wersję polską, która pojawi się za kilka tygodni lub miesięcy,⁹ ponieważ udało się nam wyłapać szereg błędów w oryginale. Zgodnie z zasadami, nie mogliśmy poprawić tekstu normy, ale wyjaśnienia zawarto w przypisach (tzw. odsyłaczach krajowych).

Jakie to błędy? Oto przykłady:

• Nieprawidłowa definicja palności (“combustibility”).
• Wspomniana dwuznaczność słowa “fire” — w tej normie przecież kluczowego.
• Błędna ilustracja procesu oceny ryzyka, powielająca błąd normy ISO 12100; to samo błędne rozumienie ewaluacji ryzyka w tekście normy.
• Powtórzone za ISO 13849-1 nieprawidłowe (wzajemnie sprzeczne) definicje częstości F1 i F2.
• Niemożliwe do spełnienia wymagania („środki ochronne nie wpływają niekorzystnie na warunki pracy”).

To co, warto było?

Photo on Pixnio

 
﹏﹏﹏

1. ISO 19353:2019 Safety of machinery. Fire prevention and fire protection  [⤣]
2. teoretyczna polega na tym, że wiemy jak coś ma działać, ale nie działa; praktyczna — działa, choć nie wiemy dlaczego; łącznie — nie działa i nie wiemy dlaczego  [⤣]
3. w tym przypadku KT 158  [⤣]
4. co jest odrębnym aktem, zajmującym co najmniej ponad dwa tygodnie  [⤣]
5. Ale żeby domy murarz wznosić mógł,
   czuwać musi żołnierz, by nie przeszkodził wróg.  [⤣]
6. to wtedy pojawił się oo-ooon!  [⤣]
7. jak osiołka, który na pytanie Kubusia Puchatka „How are you?” odpowiedział „Not very how”  [⤣]
8. to nie zawsze się udaje, bo np. “fire” może znaczyć zarówno „ogień” jak i „pożar”  [⤣]
9. sam jestem ciekaw ile trwa wydanie przez PKN gotowego tekstu normy?  [⤣]