Dla jednych ryba, dla innych wędka. Wiedza pomaga nie tylko samodzielnie ocenić maszynę, ale i lepiej wykorzystać ocenę wykonaną przez innych.
Poniżej przykładowe tematy szkoleń. Zasada jak przy szwedzkim stole, każdy wybiera i dobiera wedle gustu i potrzeb. Można też zaproponować własne „menu”, o ile tylko nasze umiejętności lub wiedza w jakiejś dziedzinie okażą się przydatne. Polecamy zwłaszcza szkolenie w formie warsztatów — ocena ryzyka własnej maszyny, którą się zna i której się potrzebuje, daje dużo lepszy efekt edukacyjny niż oglądanie najlepszych prezentacji.
Wymagania prawne
Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa dla maszyn (dyrektywa 2006/42/WE)
- zakres stosowania dyrektywy maszynowej
- definicje: maszyna, maszyna nieukończona, elementy bezpieczeństwa
- wprowadzenie do obrotu, oddanie do użytku, import spoza UE
- procedury oceny zgodności, jednostki notyfikowane, domniemanie zgodności, normy zharmonizowane
- dokumentacja techniczna, instrukcja użytkowania, instrukcja montażu
- oznakowanie CE, deklaracja zgodności, deklaracja włączenia
Minimalne wymagania bhp w użytkowaniu maszyn (dyrektywa 2009/104/WE)
- zakres stosowania dyrektywy narzędziowej
- wstępna i okresowa ocena ryzyka
- wymagania dotyczące informowania
- dostosowanie do aktualnego stanu techniki, normy zharmonizowane z dyrektywą maszynową
Modernizacje maszyn podlegających wymaganiom zasadniczym (z oznakowaniem CE)
- porównanie zakresów stosowania dyrektyw maszynowej i narzędziowej
- zakres wprowadzanych zmian, modernizacja głęboka
Wymagania konstrukcyjne
Wymagania bezpieczeństwa dotyczące komór zrobotyzowanych (ISO 10218)
- przestrzenie maksymalna, ograniczona i chroniona robota
- zasady dystansowania środków ochronnych
- tryby pracy
- ochrona przez urządzenia zezwalające
Interfejs człowiek-maszyna — wymagania bezpieczeństwa i ergonomii (ISO 12100, EN 60204-1, EN 70073)
- prawidłowa konstrukcja przycisków (zabezpieczenie przed przypadkową aktywacją)
- kolorystyka elementów sterowniczych (przycisków, wskaźników świetlnych), zalecane częstości sygnałów świetlnych
- sygnały akustyczne — zalecenia dotyczące częstotliwości i natężenia
- informacje dla użytkownika, piktogramy ostrzegawcze i informacyjne
Stałe środki dostępu (ISO 14122)
- dobór środków dostępu
- wymagania konstrukcyjne i geometryczne: podesty, schody, balustrady, schody drabinowe, drabiny, klatki bezpieczeństwa, bramki samozamykające
Ocena bezpieczeństwa maszyn
Ocena ryzyka przy projektowaniu, wytwarzaniu i użytkowaniu maszyn (ISO 12100, ISO 13854-1, ISO 14121-2)
- wymagania prawne (obowiązek prowadzenia oceny)
- zasady prowadzenia oceny ryzyka
- kryteria akceptowalności ryzyka
- rodzaje metod oceny: tablice, grafy, metody liczbowe, metody ilościowe
- wymagania i ocena technicznych środków ochronnych
- przykład metody: Iterum21
Warsztaty: ocena ryzyka i dostosowanie wybranej maszyny u klienta
- wymagania i zasady oceny ryzyka
- określenie ograniczeń maszyny
- identyfikacja zagrożeń
- wymogi dotyczące niezawodności układu sterowania
- ewaluacja ryzyka
- redukcja ryzyka
Techniczne środki ochronne
Zasady stosowania osłon stałych i blokujących (środki odgradzające), odległości bezpieczne (ISO 13849-1, ISO 13855, ISO 13857, ISO 14119, ISO 14120)
- osłony stałe (obudowy, osłony odległościowe) — wymagania konstrukcyjne, odległości bezpieczne
- osłony blokujące, minimalne odległości od elementów niebezpiecznych
- osłony blokujące z ryglowaniem
- osłony napędzane, graniczne siły oddziaływania
- osłony nastawne, zasady stosowania
Zasady stosowania urządzeń ochronnych (środki nieodgradzające), odległości minimalne (ISO 13855)
- rodzaje urządzeń ochronnych, ograniczenia zastosowania
- dystansowanie
Urządzenie zatrzymywania awaryjnego — uzupełniający środek ochronny (ISO 13850)
- kategorie zatrzymywania
- zakres działania zatrzymania awaryjnego
- konstrukcje (przyciski, linki, przyciski nożne)
- reset
- rozmieszczenie wg norm typu C
- kolorystyka
- alternatywy — wyłączniki awaryjne
Procedury bezpiecznej pracy
Ochrona przed niespodziewanym uruchomieniem maszyny — zasady stosowania i ograniczenia procedury LOTO (ISO 14118)
- wymagania prawne
- obszary stosowania procedur LOTO
- energie niszczące
- poziomy zabezpieczania przed nieoczekiwanym uruchomieniem maszyny
- alternatywy — urządzenia zezwalające
- metodyka tworzenia procedur LOTO, procedura dla grup