Jak to określał śp. dr Stanisław Kowalewski, instrukcja jest integralną częścią maszyny — bez niej maszyny nie wolno sprzedać ani użytkować.1 Ale samo jej (instrukcji) istnienie nie wystarczy, dyrektywa ws. maszyn2 bardzo precyzyjnie opisuje wymaganą zawartość i formę instrukcji.
Instrukcja użytkowania tradycyjnie bywa nazywana dokumentacją techniczno-ruchową. Nie należy jej mylić ze znacznie obszerniejszą „dokumentacją techniczną”, którą przechowuje producent maszyny.3
Zawartość instrukcji określa punkt 1.7.4.2 zał. I do dyrektywy 2006/42/WE.
1.7.4.2. Treść instrukcji
Każda instrukcja obsługi musi zawierać przynajmniej następujące informacje, jeżeli mają one zastosowanie:
a) firmę i pełny adres producenta i jego upoważnionego przedstawiciela;
b) określenie maszyny, które zostało umieszczone na samej maszynie, z wyjątkiem numeru seryjnego (patrz: sekcja 1.7.3);
c) deklarację zgodności WE lub dokument przedstawiający treść deklaracji zgodności WE, wskazujący szczegółowe dane dotyczące maszyny, niekoniecznie zawierający numer seryjny i podpis;
d) ogólny opis maszyny;
e) rysunki, schematy, opisy i objaśnienia niezbędne do użytkowania, konserwacji i naprawy maszyny oraz sprawdzenia prawidłowości jej działania;
f) opis stanowiska lub stanowisk pracy, które mogą zajmować operatorzy;
g) opis zamierzonego zastosowania maszyny;
h) ostrzeżenia dotyczące niedozwolonych sposobów użytkowania maszyn, które, jak to wynika z doświadczenia, mogą mieć miejsce;
i) instrukcje montażu, instalacji i łączenia, zawierające rysunki, schematy i sposoby mocowania oraz określenie podwozia lub instalacji, na jakim maszyna ma być zamontowana;
j) instrukcje dotyczące instalacji i montażu, mające na celu zmniejszenie hałasu lub drgań;
k) instrukcje dotyczące oddania do użytku i eksploatacji maszyny oraz, jeżeli jest to niezbędne, instrukcje dotyczące szkolenia operatorów;
l) informacje dotyczące ryzyka resztkowego istniejącego mimo zastosowania konstrukcji bezpiecznej z samego założenia, środków zabezpieczających i dodatkowych środków ochronnych;
m) instrukcje w sprawie środków ochronnych jakie musi podjąć użytkownik, we właściwych przypadkach, łącznie z dostarczeniem środków ochrony indywidualnej;
n) zasadnicze własności narzędzi, które można stosować w maszynie;
o) warunki, w jakich maszyna spełnia wymagania stateczności podczas użytkowania, transportu, montażu, demontażu, postoju, badań czy możliwych do przewidzenia awarii;
p) instrukcje mające na celu zapewnienie, że transport, przenoszenie i przechowywanie mogą być przeprowadzane bezpiecznie, z podaniem masy maszyny i jej różnych części, jeżeli są one zazwyczaj transportowane osobno;
q) metodę działania w stosowaną w razie wypadku lub awarii; jeżeli występuje prawdopodobieństwo zablokowania, metodę działania stosowaną w celu przeprowadzenia bezpiecznego odblokowania urządzenia;
r) opis czynności regulacyjnych i konserwacyjnych, jakie powinien wykonywać użytkownik oraz zapobiegawcze środki konserwacji, jakich należy przestrzegać;
s) instrukcje umożliwiające bezpieczne przeprowadzenie regulacji i konserwacji, w tym środki ochronne, jakie należy podjąć w trakcie tych czynności;
t) specyfikacje części zamiennych jakie mają zostać użyte, jeżeli mają one wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo operatorów;
u) następujące informacje na temat emisji hałasu:4
— poziom emitowanego ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy skorygowanego charakterystyką A, jeżeli przekracza on 70dB (A); jeżeli poziom ten nie przekracza 70dB (A), fakt ten musi zostać wskazany w instrukcji,
— szczytową chwilową wartość ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy, skorygowaną charakterystyką C, jeżeli przekracza ona 63 Pa (130 dB w stosunku do 20 µPa),
— poziom mocy akustycznej maszyny skorygowany charakterystyką A, jeżeli poziom emitowanego ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy skorygowany charakterystyką A przekracza 80 dB (A).Wartości te muszą być albo faktycznie zmierzone dla danej maszyny albo ustalone na podstawie pomiarów wykonanych dla technicznie porównywalnej maszyny, reprezentatywnej dla maszyny, która będzie wykonana.
W przypadku bardzo dużych maszyn zamiast poziomu mocy akustycznej z korekcją A dopuszcza się wskazanie poziomów ciśnienia akustycznego z korekcją A emisji w określonych punktach otoczenia maszyny.
W przypadkach niestosowania norm zharmonizowanych poziomy dźwięku mierzy się przy użyciu metody najbardziej odpowiedniej dla danej maszyny. Ilekroć podane są wartości dotyczące emisji dźwięku, należy określić niepewności pomiarowe tych wartości. Należy opisać warunki pracy maszyny podczas pomiarów i zastosowane metody pomiaru.
W przypadku, gdy stanowisko lub stanowiska pracy nie są lub nie mogą zostać określone, poziom ciśnienia akustycznego z korekcją A mierzy się w odległości 1 metra od powierzchni maszyny i na wysokości 1,6 metra od podłoża lub podestu, z którego możliwy jest dostęp do maszyny. Podaje się również położenie i wartości najwyższego ciśnienia akustycznego.
W przypadku, gdy wspólnotowe dyrektywy szczegółowe określają inne wymagania dotyczące pomiarów ciśnienia akustycznego czy mocy akustycznej, dyrektywy te należy stosować, a odpowiednie przepisy niniejszej sekcji nie mają zastosowania;v) informacje dotyczące promieniowania emitowanego na operatora i osoby narażone, gdy maszyna może emitować promieniowanie niejonizujące, które może zagrozić osobom, w szczególności posiadającym wszczepione aktywne lub nieaktywne urządzenia medyczne.
Dyrektywa 2006/42/WE ws. maszyn, zał. I
Instrukcja musi zawierać określenie „instrukcja oryginalna”. Jeśli oryginał jest w języku innym niż polski, dodatkowo należy sporządzić „tłumaczenie instrukcji oryginalnej”, tym właśnie zwrotem oznaczone. Jedynym wyjątkiem jest część instrukcji przeznaczona dla utrzymania ruchu, czyli np. schematy elektryczne mogą być po angielsku (czy w dowolnym innym języku UE) — jeżeli nasze UR ten język rozumie.
I to już wszystko. Na tej podstawie każdy może sporządzić lub sprawdzić instrukcję towarzyszącą maszynie.
Jest jeszcze wersja dla pasjonatów. Wśród norm zharmonizowanych z dyrektywą maszynową mamy specjalną normę dotyczącą instrukcji, ISO 20607.5 38 stron tekstu, m. in. zalecane wielkości czcionki i zalecenie, by instrukcja była zrozumiała. Trudno się nie zgodzić z tym ostatnim.
Photo by tomdavies on Freeimages.com
﹏﹏﹏
- dotyczy to, oczywiście, tylko maszyn podlegających pod wymagania zasadnicze czyli tzw. nowych, tzn. nabytych po naszym wstąpieniu do UE [⤣]
- jak i nowe rozporządzenie, które ją niedługo zastąpi [⤣]
- dokumentacja techniczna ma wykazać zgodność maszyny z wymaganiami, w szczególności zawiera ocenę ryzyka [⤣]
- z długości tego punktu (40% całej listy) można odnieść wrażenie, że — zdaniem prawodawcy — hałas jest najważniejszym aspektem bezpieczeństwa maszynowego 😁 [⤣]
- PN-EN ISO 20607:2019 Bezpieczeństwo maszyn. Instrukcja obsługi. Ogólne zasady opracowywania [⤣]
Dodaj komentarz