Czy więcej to mniej — błąd w ISO 13855:2010

W normach zdarzają się błędy — drobne i poważne, oczywiste i ukryte, w tłumaczeniach i w oryginale. Czytając normy nanoszę na nie swoje komentarze, poprawiam bardziej denerwujące literówki, czasem zapisuję zmiany które, moim zdaniem, należałoby wprowadzić. Może kiedyś uda się je zaproponować w imieniu KT 158 PKN? Zapisuję i często zapominam, bo przecież nie po to wymyślono pismo, żeby z niego nie korzystać.

Jeden z takich błędów wrócił do mnie ostatnio.

W ustępie 6.3 normy PN-EN ISO 13855:2010¹ omawiana jest ochrona przed dostępem do elementów niebezpiecznych w kierunku równoległym do płaszczyzny wykrywania kurtyny (lub tp.). Towarzyszy temu rysunek podobny do poniższego:

Zaznaczona odległość „X” jest opisana jako „odległość między końcem strefy wykrywania a strefą zagrożenia” i — jeśli kurtyna służy do wykrywania obecności osób — „nie powinna być mniejsza niż próg wykrywania, d”.

ruf, czyli dwa „byki” w rowie

Jeden z P.T. Czytelników zwrócił mi uwagę, że jest to błąd. Odległość X powinna być ograniczona od góry, by nie było możliwe pozostawanie pomiędzy strefą wykrywania kurtyny a maszyną. Sprawdziłem w moim egzemplarzu normy; tak, też poprawiłem „mniejsza” na „większa”, uznawszy, że jest to pomyłka w tłumaczeniu. Jak się jednak okazuje, ten sam błąd występuje w wersjach oryginalnych:

Wenn die Einrichtung sowohl als Schutzeinrichtung mit Annäherungsreaktion als auch als Anwesenheitsmelder verwendet wird, darf der Abstand X (siehe Bild 4) nicht kleiner sein als das Sensordetektionsvermögen d.

Lorsque l’équipement est utilisé à la fois comme équipement de détection de franchissement d’une limite et de détection de présence, la distance X (voir Figure 4) ne doit pas être inférieure à la capacité de détection, d.

6.3 ISO 13855:2010

Czy więc zamiast „mniejsza niż próg wykrywania” powinno być „większa niż próg wykrywania”? Też nie bardzo, bo jeśli zastosowano kurtynę o wysokiej rozdzielczości (np. d = 14 mm), nie oznacza to, że ludzka noga może nie zostać wykryta dla X = 15 mm. W rzeczywistości chodzi nie o faktyczny próg wykrywania, ale o jego dopuszczalną, maksymalną wartość, określoną wcześniej w normie (wzór 9) jako:

d ⩽ H / 15 + 50.

Ot, typowy przykład kolizji oznaczeń.

Zauważmy wreszcie, że przy wykrywaniu obecności nie ma znaczenia odległość od strefy niebezpiecznej, lecz od obudowy maszyny — chodzi wszak o to, by nie można było stanąć pomiędzy maszyną a strefą wykrywania kurtyny. Rysunek 4 powinien więc wyglądać mniej więcej tak:

perspektywy

Co dalej? Trwają prace nad nową wersją ISO 13855. W projekcie (gruntownie zmieniającym układ normy) omawianego fragmentu nie udało mi się znaleźć, ² więc — w pewnym sensie — błąd został usunięty.

Image by PublicDomainPictures from Pixabay

 
﹏﹏﹏

1. Bezpieczeństwo maszyn. Umiejscowienie technicznych środków ochronnych ze względu na prędkości zbliżania części ciała człowieka  [⤣]
2. jeśli komuś innemu się uda, chętnie zamieszczę sprostowanie  [⤣]