Nie dla amatorów — maszyny do utrzymania dróg

Jest taka norma (EN 13524¹), której już nie ma, bo została wycofana i zastąpiła ją inna (EN 17106²), ale jednak jest, bo nie została wycofana³), a tej nowej jeszcze nie ma.⁴

Maszyny do utrzymania dróg jakie są każdy widzi. Bezpieczeństwo zależy przede wszystkim od operatora — jeśli maszyna może obcinać gałęzie, może też przyciąć postronnych obserwatorów. Jakieś zabezpieczenia można jednak wprowadzić, szczególnie osłonić elementy niebezpieczne z tych stron, które nie są wykorzystywane w procesie. Można też próbować zabezpieczyć się np. przed wyrzucaniem kamieni spod kosiarki. I tu dochodzimy do zagadki.

W rozdziale 5.17⁵ znajdujemy wymagania dotyczące osłon „po stronach wprowadzania i wyrzucania”, że mianowicie osłona taka („np. pręt odchylający”) powinna być umieszczona zgodnie z poniższym rysunkiem.

Co oznacza zwymiarowana dość szczegółowo linia łamana? Kreskowanie zdaje się wskazywać, że jest to przekrój. Kreskowanie (identyczne z kreskowaniem gruntu) w nowszym (czyli poprawionym) rysunku sugeruje nawet, że jest to przekrój przez ten sam element, tj. grunt, co zresztą zdaje się potwierdzać linia dochodząca do samego gruntu. Ale przecież to jest osłona kosiarki, nie maszyny górniczej! Załóżmy więc, że jest to osłona, która sunie po ziemi (co przecież nie jest prawdą, bo kosiarka opiera się na rolce). Po lewej stronie jest oś z nożami bijakowymi, kreskowanie mogłoby więc oznaczać, że linia łamana jest krawędzią osłony.

Widać jednak na pierwszy rzut oka, że takie „zabezpieczenie” nie miałoby żadnego sensu. W szczególności wycięcia w osłonie bocznej nie wnoszą niczego w zakresie bezpieczeństwa. Dodatkowo, obszar oznaczony (1) na rysunku, czyli na prawo od linii łamanej, jest opisany jako „przestrzeń ograniczona osłoną”, a w oryginale jeszcze dobitniej: „area within the guard” (obszar wewnątrz osłony). Wnętrze nie może być na zewnątrz, więc powyższy szkic na pewno nie przedstawia tego, co miał na myśli autor.

Jeśli jednak wnętrze jest po prawej stronie, to dlaczego głowica jest po lewej? Przecież nie jest na zewnątrz osłony!?

konkluzja

Normy służą temu, by dało się zrobić więcej wiedząc mniej. Np. budując ścianę nie musimy stosować metody elementów skończonych do wyznaczenia naprężeń i odkształceń, jeśli zastosujemy znormalizowane elementy budowlane. Niektóre normy sprawiają jednak wrażenie, jakby autorzy nie potrafili wyrazić się w sposób zrozumiały dla prostego inżyniera. Ma to swoje dobre strony — jeśli poznam rozwiązanie tej zagadki, chętnie się nim tutaj podzielę; czytelnicy skorzystają, a ja zwiększę klikalność.

 
﹏﹏﹏

1. PN-EN 13524+A1:2016 Maszyny do utrzymania dróg. Wymagania bezpieczeństwa  [⤣]
2. EN 17106-1:2021 Road operation machinery. Safety. General requirements (dostępne na bsigroup.com) i kilka innych z tej serii  [⤣]
3. figuruje jako aktualna w sklepie PKN oraz w wykazie norm zharmonizowanych KE  [⤣]
4. w sklepie PKN może będzie od kwietnia  [⤣]
5. pt. Specjalne środki ochrony zabezpieczające przed niezamierzonym kontaktem z obracającymi się
   narzędziami w miejscu pracy kosiarek i maszyn do ściółkowania  [⤣]