W każdym chyba języku naturalnym przymiotnik zawęża znaczenie rzeczownika. Samochody osobowe to podzbiór samochodów. Każdy robot współpracujący jest robotem, ale odwrotnie — niekoniecznie. Czerwonych korali jest… no, w każdym razie nie więcej niż korali w ogóle.
Zdarzają się jednak kombinacje wystające ze schematu.1 Jak mawiano w PRL-u, demokracja ludowa tak się ma do demokracji jak krzesło do krzesła elektrycznego.2 Na podobnej zasadzie dyrektywa maszynowa3 maszynę nieukończoną stawia w opozycji do maszyny.
Żeby uniknąć nieporozumień, zamiast „maszyna nieukończona” powinno się mówić „jeszcze nie maszyna” — ale się nie mówi, więc będziemy się trzymać oficjalnego określenia. Wywracanie języka na lewo to najmniejsza z wad tego prawnego potworka.
definicje
Definicja maszyny nieukończonej zawarta jest w art. 2 lit. g dyrektywy maszynowej:4
„maszyna nieukończona” oznacza zespół, który jest prawie maszyną, ale nie może samodzielnie służyć do konkretnego zastosowania. Układ napędowy jest maszyną nieukończoną. Jedynym przeznaczeniem maszyny nieukończonej jest włączenie do lub połączenie z inną maszyną lub inną maszyną nieukończoną lub wyposażeniem, tworząc w ten sposób maszynę, do której ma zastosowanie niniejsza dyrektywa;
2006/42/UE, art. 2 lit. g
‘partly completed machinery’ means an assembly which is almost machinery but which cannot in itself perform a specific application. A drive system is partly completed machinery. Partly completed machinery is only intended to be incorporated into or assembled with other machinery or other partly completed machinery or equipment, thereby forming machinery to which this Directive applies;
2006/42/EC, Art. 2 (g)
Kiedy coś jest „prawie”? Jak takie określenie w ogóle mogło się znaleźć w akcie prawnym? Na te pytania odpowiedzi (oficjalnych) nie ma.
Przykład. Producent stanowiska do śrutowania dostarczał je z wentylacją, ale klient zamówił bez wentylacji, którą kupił osobno, znacznie (bardzo znacznie) taniej. Producent się obraził i sprzedał maszynę właśnie jako maszynę nieukończoną, cokolwiek niezgodnie z prawem — ale co mu kto zrobi?
Można jeszcze przytoczyć Przewodnik do dyrektywy maszynowej,5 ale proszę sobie wiele nie obiecywać.
’An assembly which is almost machinery’ means that partly completed machinery is a product that is similar to machinery in the strict sense referred in Article 1 (1) (a), that is to say, an assembly consisting of linked parts or components at least one of which moves, but which lacks some elements necessary to perform its specific application. Partly completed machinery must thus undergo further construction in order to become final machinery that can perform its specific application. As an example, industrial robots are usually designed without a specific application until incorporated into the final machinery – see Article 2(g) of the Machinery Directive.
Guide, § 46
Określenie „zespół będący prawie maszyną” oznacza, że maszyna nieukończona jest produktem podobnym do maszyny w ścisłym znaczeniu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 lit. a), to znaczy zespołem składającym się ze sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna wykonuje ruch, ale w którym brakuje niektórych elementów niezbędnych do jej konkretnego zastosowania. Maszyna nieukończona musi zatem zostać poddana dalszej budowie, aby stać się maszyną finalną, która może wykonać swoje konkretne zastosowanie. Na przykład roboty przemysłowe są zazwyczaj projektowane bez konkretnego zastosowania do czasu ich włączenia do maszyny finalnej – zob. art. 2 lit. g) dyrektywy w sprawie maszyn.
przetłumaczono z DeepL.com
Trudno powiedzieć coś konkretnego o „elementach niezbędnych do konkretnego zastosowania”, bo i samo „konkretne zastosowanie” nie jest bardzo konkretne. Dowiadujemy się jedynie, że maszyną nieukończoną, oprócz układu napędowego, jest też robot.
Przykład. Zrobotyzowana komora spawalnicza może produkować różne elementy, zależnie od programu i zamontowanego narzędzia (mocowania detali). Bez narzędzia, oczywiście, niczego konkretnego zrobić nie może. Czy to znaczy, że komora spawalnicza jest maszyną nieukończoną, a maszyną jest dopiero po zamontowaniu mocowania?
Na tej zasadzie wiertarka stawałaby się maszyną dopiero po założeniu wiertła. A przecież urządzenie pozbawione układu napędowego, które naprawdę nie może niczego zrobić, jest maszyną.6
różnice
Maszyna nieukończona nie jest maszyną, więc różnic jest tyle, ile wymagań.
| maszyna | maszyna nieukończona | |
| oznakowanie CE | tak | nie |
| deklaracja | deklaracja zgodności | deklaracja włączenia |
| instrukcja | instrukcja użytkowania | instrukcja montażu |
| wymagania zasadnicze | spełnia | może spełniać lub nie |
| możliwe zastosowanie | samodzielnie lub jako element innej maszyny | tylko jako element innej maszyny |
Każda maszyna musi mieć oznakowanie CE, potwierdzające jej zgodność z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa, tzn. z dyrektywą maszynową. Maszyna nieukończona nie może mieć znaku CE, ponieważ nie jest maszyną i ponieważ co do zasady nie spełnia wszystkich wymagań zasadniczych.
Deklaracja zgodności i deklaracja włączenia to dwa różne dokumenty, określone w załączniku II do dyrektywy maszynowej. Deklaracja zgodności potwierdza zgodność maszyny z wymaganiami dyrektywy, a deklaracja włączenia podkreśla niezgodność. Deklaracja włączenia powinna w szczególności zawierać informację, które wymagania zasadnicze są spełnione.
A. DEKLARACJA ZGODNOŚCI WE DLA MASZYN
Deklaracja ta oraz jej tłumaczenia muszą być sporządzone na tych samych warunkach co instrukcja (patrz: załącznik I sekcja 1.7.4.1 lit. a) i b), w formie maszynopisu lub odręcznie wielkimi literami.
Deklaracja ta odnosi się wyłącznie do maszyny w stanie, w jakim została wprowadzona do obrotu i nie obejmuje części składowych dodanych przez użytkownika końcowego lub przeprowadzonych przez niego późniejszych działań.
Deklaracja zgodności WE musi zawierać następujące dane szczegółowe:
2006/42/UE, zał. II część 1 sekcja A
1) firmę i pełny adres producenta, a w stosownych przypadkach jego upoważnionego przedstawiciela;
2) nazwisko i adres osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę we Wspólnocie, upoważnionej do przygotowania dokumentacji technicznej;
3) opis i dane identyfikacyjne maszyny, w tym ogólne określenie, funkcja, model, typ, numer seryjny i nazwa handlowa;
4) zdanie zawierające wyraźne oświadczenie, że maszyna spełnia wszystkie odpowiednie postanowienia niniejszej dyrektywy, a w stosownych przypadkach podobne zdanie zawierające oświadczenie o zgodności z innymi dyrektywami wspólnotowymi lub odpowiednimi przepisami, które maszyna musi spełniać. Odniesienia te muszą być odniesieniami opublikowanymi w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
5) w odpowiednich przypadkach, nazwę adres i numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej, która przeprowadziła badanie typu WE, o którym mowa w załączniku IX oraz numer świadectwa badania typu WE;
6) w odpowiednich przypadkach, nazwę adres i numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej, która zatwierdziła system pełnego zapewnienia jakości, o którym mowa w załączniku X;
7) w odpowiednich przypadkach, odniesienie do zastosowanych norm zharmonizowanych, o których mowa w art. 7 ust. 2;
8) w odpowiednich przypadkach, odniesienie do innych zastosowanych norm technicznych i specyfikacji;
9) miejsce i datę złożenia deklaracji;
10) tożsamość i podpis osoby upoważnionej do sporządzenia deklaracji w imieniu producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.
B. DEKLARACJA WŁĄCZENIA MASZYNY NIEUKOŃCZONEJ
Deklaracja ta oraz jej tłumaczenia muszą być sporządzone na tych samych warunkach co instrukcja (patrz: załącznik I sekcja 1.7.4.1. lit. a) i b), w formie maszynopisu lub odręcznie wielkimi literami.
Deklaracja włączenia musi zawierać następujące dane szczegółowe:
2006/42/UE, zał. II część 1 sekcja B
1) firmę i pełny adres producenta maszyny nieukończonej, a w stosownych przypadkach, jego upoważnionego przedstawiciela;
2) nazwisko i adres osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę we Wspólnocie, upoważnionej do przygotowania odpowiedniej dokumentacji technicznej;
3) opis i identyfikację maszyny nieukończonej, w tym ogólne określenie, funkcja, model, typ, numer seryjny i nazwa handlowa;
4) zdanie zawierające oświadczenie, które z zasadniczych wymagań niniejszej dyrektywy są stosowane i spełniane oraz że przygotowano odpowiednią dokumentację techniczną zgodnie z załącznikiem VII część B, a w stosownych przypadkach zdanie zawierające oświadczenie o zgodności maszyny nieukończonej z innymi dyrektywami wspólnotowymi. Odniesienia te muszą być odniesieniami do tekstów opublikowanych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
5) zobowiązanie do przekazania, na uzasadniony wniosek władz krajowych, odpowiednich informacji na temat maszyny nieukończonej. Zobowiązanie obejmuje metodę przekazania i nie narusza praw własności intelektualnej producenta do maszyny nieukończonej;
6) oświadczenie, że maszyna nieukończona nie może zostać oddana do użytku do momentu, gdy maszyna finalna, do której ma zostać wbudowana uzyska deklarację zgodności z przepisami niniejszej dyrektywy, jeżeli jest to właściwe;
7) miejsce i datę złożenia deklaracji;
8) tożsamość i podpis osoby upoważnionej do sporządzenia deklaracji w imieniu producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.
Maszynie musi towarzyszyć instrukcja użytkowania, opisana w ust. 1.7.4 w zał. I do dyrektywy. Natomiast instrukcji montażu, wymaganej dla maszyny nieukończonej, poświęcono odrębny zał. VI. Już z tego widać, o ile większą wagę prawodawca przykłada do instrukcji montażu… Poniżej, dla porównania, fragment ustępu dotyczącego instrukcji obsługi i cały załącznik dotyczący instrukcji montażu. Bez komentarza.
1.7.4.2. Treść instrukcji
Każda instrukcja obsługi musi zawierać przynajmniej następujące informacje, jeżeli mają one zastosowanie:
2006/42/UE, zał. I ust. 1.7.4.2
a) firmę i pełny adres producenta i jego upoważnionego przedstawiciela;
b) określenie maszyny, które zostało umieszczone na samej maszynie, z wyjątkiem numeru seryjnego (patrz: sekcja 1.7.3);
c) deklarację zgodności WE lub dokument przedstawiający treść deklaracji zgodności WE, wskazujący szczegółowe dane dotyczące maszyny, niekoniecznie zawierający numer seryjny i podpis;
d) ogólny opis maszyny;
e) rysunki, schematy, opisy i objaśnienia niezbędne do użytkowania, konserwacji i naprawy maszyny oraz sprawdzenia prawidłowości jej działania;
f) opis stanowiska lub stanowisk pracy, które mogą zajmować operatorzy;
g) opis zamierzonego zastosowania maszyny;
h) ostrzeżenia dotyczące niedozwolonych sposobów użytkowania maszyn, które, jak to wynika z doświadczenia, mogą mieć miejsce;
i) instrukcje montażu, instalacji i łączenia, zawierające rysunki, schematy i sposoby mocowania oraz określenie podwozia lub instalacji, na jakim maszyna ma być zamontowana;
j) instrukcje dotyczące instalacji i montażu, mające na celu zmniejszenie hałasu lub drgań;
k) instrukcje dotyczące oddania do użytku i eksploatacji maszyny oraz, jeżeli jest to niezbędne, instrukcje dotyczące szkolenia operatorów;
l) informacje dotyczące ryzyka resztkowego istniejącego mimo zastosowania konstrukcji bezpiecznej z samego założenia, środków zabezpieczających i dodatkowych środków ochronnych;
m) instrukcje w sprawie środków ochronnych jakie musi podjąć użytkownik, we właściwych przypadkach, łącznie z dostarczeniem środków ochrony indywidualnej;
n) zasadnicze własności narzędzi, które można stosować w maszynie;
o) warunki, w jakich maszyna spełnia wymagania stateczności podczas użytkowania, transportu, montażu, demontażu, postoju, badań czy możliwych do przewidzenia awarii;
p) instrukcje mające na celu zapewnienie, że transport, przenoszenie i przechowywanie mogą być przeprowadzane bezpiecznie, z podaniem masy maszyny i jej różnych części, jeżeli są one zazwyczaj transportowane osobno;
q) metodę działania w stosowaną w razie wypadku lub awarii; jeżeli występuje prawdopodobieństwo zablokowania, metodę działania stosowaną w celu przeprowadzenia bezpiecznego odblokowania urządzenia;
L 157/48 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 9.6.2006
r) opis czynności regulacyjnych i konserwacyjnych, jakie powinien wykonywać użytkownik oraz zapobiegawcze środki konserwacji, jakich należy przestrzegać;
s) instrukcje umożliwiające bezpieczne przeprowadzenie regulacji i konserwacji, w tym środki ochronne, jakie należy podjąć w trakcie tych czynności;
t) specyfikacje części zamiennych jakie mają zostać użyte, jeżeli mają one wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo operatorów;
u) następujące informacje na temat emisji hałasu:
— poziom emitowanego ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy skorygowanego charakterystyką A, jeżeli przekracza on 70dB (A); jeżeli poziom ten nie przekracza 70dB (A), fakt ten musi zostać wskazany w instrukcji,
— szczytową chwilową wartość ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy, skorygowaną charakterystyką C, jeżeli przekracza ona 63 Pa (130 dB w stosunku do 20 µPa),
— poziom mocy akustycznej maszyny skorygowany charakterystyką A, jeżeli poziom emitowanego ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy skorygowany charakterystyką A przekracza 80 dB (A).
Wartości te muszą być albo faktycznie zmierzone dla danej maszyny albo ustalone na podstawie pomiarów wykonanych dla technicznie porównywalnej maszyny, reprezentatywnej dla maszyny, która będzie wykonana.
W przypadku bardzo dużych maszyn zamiast poziomu mocy akustycznej z korekcją A dopuszcza się wskazanie poziomów ciśnienia akustycznego z korekcją A emisji w określonych punktach otoczenia maszyny.
W przypadkach niestosowania norm zharmonizowanych poziomy dźwięku mierzy się przy użyciu metody najbardziej odpowiedniej dla danej maszyny. Ilekroć podane są wartości dotyczące emisji dźwięku, należy określić niepewności pomiarowe tych wartości. Należy opisać warunki pracy maszyny podczas pomiarów i zastosowane metody pomiaru.
W przypadku, gdy stanowisko lub stanowiska pracy nie są lub nie mogą zostać określone, poziom
ciśnienia akustycznego z korekcją A mierzy się w odległości 1 metra od powierzchni maszyny i na wysokości 1,6 metra od podłoża lub podestu, z którego możliwy jest dostęp do maszyny. Podaje się również
położenie i wartości najwyższego ciśnienia akustycznego.
W przypadku, gdy wspólnotowe dyrektywy szczegółowe określają inne wymagania dotyczące pomiarów ciśnienia akustycznego czy mocy akustycznej, dyrektywy te należy stosować, a odpowiednie przepisy niniejszej sekcji nie mają zastosowania;
v) informacje dotyczące promieniowania emitowanego na operatora i osoby narażone, gdy maszyna może emitować promieniowanie niejonizujące, które może zagrozić osobom, w szczególności posiadającym wszczepione aktywne lub nieaktywne urządzenia medyczne.
Instrukcja montażu maszyny nieukończonej
Instrukcja montażu maszyny nieukończonej musi zawierać opis warunków, jakie należy spełnić w celu prawidłowego włączenia do maszyny finalnej, aby nie stworzyć zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa.
2006/42/UE, zał. VI
Instrukcja montażu musi być napisana w oficjalnym języku Wspólnoty zaaprobowanym przez producenta maszyny, do której maszyna nieukończona ma zostać włączona, lub przez jego upoważnionego przedstawiciela.
marzenia
Trwają prace nad aktualizacją dyrektywy maszynowej. Jedno z pytań, zadanych podczas konsultacji społecznych, dotyczyło utrzymania w dyrektywie pojęcia maszyny nieukończonej. Bo przecież cała ta konstrukcja jest zupełnie niepotrzebna. W aspekcie bezpieczeństwa (tylko tego dotyczy dyrektywa) nabywca (użytkownik, integrator, dystrybutor) urządzenia powinien otrzymać wszystkie informacje potrzebne do oceny ryzyka, niezależnie od tego, czy urządzenie jest maszyną, maszyną nieukończoną czy czymkolwiek innym. Tylko tyle i aż tyle. Ale, oczywiście, uproszczenie prawa to ostatnia rzecz, której należy oczekiwać.
w skrócie
Pojęcie „maszyna nieukończona” jest niejasne i nadużywane. Producent maszyny nieukończonej może nie odpowiadać za nic. Nabywca maszyny nieukończonej ma kłopot.
warto przeczytać
A patrząc — widzą wszystko oddzielnie (o zespołach maszyn i nie tylko)
Rozmnażanie wegetatywne maszyn (jeszcze o modernizacjach)
Turysta płaci, turysta musi widzieć (o deklaracjach)
Znak CE — prawo czy obowiązek?
﹏﹏﹏
- zestawienie „uczciwy inaczej” jest poza naszymi rozważaniami, bo „inaczej” jest przysłówkiem, nie przymiotnikiem [⤣]
- choć w istocie każda demokracja prowadzi — prędzej czy później — do socjalizmu [⤣]
- uchwalona przez ultrademokratyczny Parlament Europejski pod dyktando superdemokratycznej Komisji Europejskiej [⤣]
- Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE [⤣]
- Guide to application of the Machinery Directive 2006/42/EC Edition 2.1 – July 2017 [⤣]
- 2006/42/UE, art. 2 lit. a tiret 1 [⤣]
Dodaj komentarz