Projektując lub oceniając osłony, bierze się pod uwagę m. in. ich wytrzymałość, kształt i odległość od elementów niebezpiecznych. Zgodnie z wymaganiami zasadniczymi dla bezpieczeństwa maszyn (dyrektywa maszynowa) oraz minimalnymi wymaganiami bezpieczeństwa na stanowisku pracy (dyrektywa narzędziowa):
Osłony i urządzenia ochronne:
dyrektywa 2006/42/UE zał I pkt 1.4.1; por. dyrektywa 2009/104/WE zał. I pkt 2.8
— muszą być solidnej konstrukcji,
— muszą być pewnie przymocowane na swoim miejscu,
— nie mogą stwarzać żadnego dodatkowego zagrożenia,
— nie mogą być łatwe do ominięcia lub wyłączenia z działania,
— muszą być umieszczone w odpowiedniej odległości od strefy niebezpiecznej,
— mogą powodować tylko minimalne utrudnienia w obserwacji procesu produkcyjnego, oraz
— powinny umożliwiać wykonanie koniecznych prac związanych z mocowaniem lub wymianą narzędzi oraz konserwacją, przez ograniczenie dostępu wyłącznie do obszaru, w którym dana praca musi być wykonana w miarę możliwości bez konieczności demontażu osłon lub wyłączenia działania urządzeń ochronnych.
Mówiąc o „odpowiedniej odległości” mamy na myśli możliwość sięgania przez otwory w osłonach oraz możliwość sięgania ponad osłonami. Norma ISO 138571 określa możliwość sięgania nad osłoną za pomocą trzech wielkości: wysokości (nad podłożem) strefy niebezpiecznej a, wysokości konstrukcji ochronnej b oraz poziomej odległości od osłony do elementu niebezpiecznego c.

Minimalna wysokość
Jest oczywiste, że konstrukcje bardzo niskie umożliwiają przejście nad nimi (c2
Małe ryzyko
ISO 13857 wprowadza pojęcie „małego ryzyka” rozumiane inaczej niż ISO 12100,3 gdzie ryzyko jest określane jako kombinacja zagrożenia i prawdopodobieństwa — małe ryzyko jest tu utożsamione z małym zagrożeniem.
Ryzyko jest małe tylko w przypadku zagrożeń takich jak starciem lub obtarciem, które jak można przewidzieć, nie powodują długotrwałego lub nieodwracalnego uszkodzenia ciała.
ISO 13857 pkt 4.1.2 uwaga 2
Jeśli tak rozumiane ryzyko jest małe, można stosować nieco niższe osłony, w szczególności ogrodzenie wysokości 1m jest uznawane za wystarczające do zatrzymania pracownika. Szczegóły określa pkt 4.2.2.1.1 i tablica 1.
Odległości bezpieczne
W zwykłych warunkach przemysłowych (tzn. przy zagrożeniach mogących powodować długotrwałe uszkodzenie ciała) należy brać pod uwagę tablicę 2 z rozdz. 4.2.2.1.2.
a↓ b→ | 100 | 120 | 140 | 160 | 180 | 200 | 220 | 240 | 250 | 270 |
270 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
260 | 90 | 80 | 70 | 60 | 60 | 50 | 40 | 30 | 10 | 0 |
240 | 110 | 100 | 90 | 80 | 70 | 60 | 40 | 30 | 10 | 0 |
220 | 130 | 120 | 100 | 90 | 80 | 60 | 40 | 30 | 0 | 0 |
200 | 140 | 130 | 110 | 90 | 80 | 60 | 40 | 0 | 0 | 0 |
180 | 150 | 140 | 110 | 90 | 80 | 60 | 0 | 0 | 0 | 0 |
160 | 150 | 140 | 110 | 90 | 80 | 50 | 0 | 0 | 0 | 0 |
140 | 150 | 140 | 110 | 90 | 80 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
120 | 150 | 140 | 110 | 90 | 70 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
100 | 150 | 140 | 100 | 80 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
80 | 150 | 130 | 90 | 60 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
60 | 140 | 130 | 80 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
40 | 140 | 120 | 40 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
20 | 120 | 90 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
0 | 110 | 50 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wartości w tabeli nie podlegają interpolacji — jeśli wartości rzeczywiste nie występują w tabeli, należy przyjąć mniej korzystną z wartości, pomiędzy którymi znajduje się wartość rzeczywista.
Jeśli strefa niebezpieczna (czy w inny sposób atrakcyjna) ma jakąś rozciągłość, należy wziąć wartość a najbliższą wysokości b, ponieważ jest to sytuacja najbardziej niekorzystna, tzn. pozwalająca sięgnąć najdalej.
Przykład. Brzeg bufetu o wysokości bab: 100, 120cm oraz a: 100, 120, 140cm. W tym obszarze najbardziej niekorzystną wartością jest c
﹏﹏﹏
- PN-EN ISO 13857:2010 Bezpieczeństwo maszyn. Odległości bezpieczeństwa uniemożliwiające sięganie kończynami górnymi i dolnymi do stref niebezpiecznych[⤣]
- W przypadku robotów jest to wprost wymagane przez ISO 10218-2 pkt 5.10.4.2[⤣]
- PN-EN ISO 12100:2012 Bezpieczeństwo maszyn. Ogólne zasady projektowania. Ocena ryzyka i zmniejszanie ryzyka[⤣]
Dodaj komentarz